İskender Fahrettin Sertelli (d. 1895, İstanbul – ö. 29 Mayıs 1943, İstanbul) Yazar.
İskender Fahrettin Sertelli, edebiyatımızın en üretken yazarları içinde yer almasına ve döneminde de edebiyat çevreleriyle iç içe ve tanına bir yazar olmasına karşın yaşamı hakkında bilgimiz sınırlıdır. Meydana getirilen araştırmalar sonucunda 1892 senesinde İstanbul’da doğduğu tespit edilmiştir. Babasının adı Ali Ramiz Bey ve annesinin adı Fahire Hanım’dır. Sertelli’nin babası muhalif davranışları sebebiyle Akka’ya sürülmüştür. Bu sürgün sebebiyle de Beyrut’ta Amerikan Koleji’nde eğitim hayatına devam etmiştir. Bu bilgiyi Kitap ve Kitapçılık dergisinde Hikmet Münir Ebcioğlu ile yapmış olduğu röportajından öğreniyoruz.
İlk yazısı, 16 Kanunisani 1327 (29 Ocak 1912) tarihindeki Musavver Erganın dergisinin yedinci sayısında piyasaya sürülen “Kanlı Sahifelerden: Julia Wedwort” adlı makalesidir. Bir yıl sonrasında okul çocuklarına yönelik Mektebli adlı dergide başmuharirlik yapmıştır.
1922 senesinde C.N.F. takma adıyla Peyam-ı Sabah gazetesinde bir İngiliz gezginin Mütareke yıllarındaki İstanbul izlenimlerini çeviri eder.
Sertelli’nin 1920’li yıllarda sahneye konmuş sadece kitaplaşmamış oyunları da vardır:
- Paris’te Bir Türk Kızı (Trajedi),
- Frengililer (Dram),
- Siyah Gölgeler (Zamanı Oyun),
- Dora (Güldürü),
- Anadolu Yıldızı (Operet),
- Kadınsız Dünya (Dram),
- Uyanan Kim? (Güldürü),
- Siyah Elmas (Güldürü).
1928’te üç ayrı polisiye seri yaratmıştır:
- İstanbul’un Arsen Lupen’i Elegeçmez Kadri,
- Türk Polis Hafiyesi Yılmaz ve
- Şeytan Hadiye
yazarın harf devriminden ilkin yayımladığı ve Behlül Dânâ müstearıyla yazdığı polisiye serileridir.
29 Mayıs 1943 senesinde İstanbul’da vefat eden yazar, kısa yaşamı içine kırk üç tanesi basılmış elli yedi tanesi de gazetelerde tefrika olarak kalmış yüz yapıt kaleme almıştır.
Yazar, Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının peşinden İstanbul Feriköy’de aile mezarlığına defnedilmiştir.
Kaynakça:
[1] Büyükarman, Didem Ardalı. “Didem Ardalı Büyükarman ile İskender Fahrettin Sertelli ve Şeytan Hadiye Serisi Üstüne”. Açık Radyo (3 Mayıs 2018), https://open.spotify.com/episode/3Kj6Phs98y0o51xGxu1Lqd?si=YHXiZpADQ8aaFFbDvR5eTg , (07.06. 2022)
[2] Didem Ardalı Büyükarman, “İskender Fahrettin Sertelli”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/iskender-fahrettin-sertelli, (08.06.2022)
[3] Detaylı data için bkn. Erol Üyepazarcı, Korkmayınız Mister Sherlock Holmes!, Türkiye’de Polisiye Romanın 125 Senelik Öyküsü (1881-2006), c.1 (İstanbul: Oğlak Yayınları, 2008)
Hazırlayan:
Alınyazısı Kayhan, Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili ve Edebiyatı Kısmı.
İskender Fahrettin Sertelli’nin Eserleri
Roman:
- Abdülhamit ve Afrodit
- Afrika’da Deniz Altında İnsanlar (Tercüme)
- ABD’ya Kaçırılan Türk Kızı
- Asya’dan Bir Güneş Doğuyor
- Avcı Mehmet
- Barbaros
- Beşinci Kola Karşı Altıncı Kol (Çocuk Romanı)
- Bin Bir Direk Cinayeti
- Bir Deli Kızın Hatıra Defteri
- Bizans’ın Son Günleri
- Casus Mektebi: Mis Nora Davisîn Sergüzeştleri
- Çanakkale’de Minik Ahmet’in Kahramanlığı
- Deliler Saltanatı
- İkbal Kütüphanesi
- Denizin Hücumu (Tercüme)
- Evlat Sevgisi Aşkı Yendi
- Harp Zenginin Kızı ve Kasa Hırsızları
- Hint Fakirinin Esrarı (Tercüme)
- Hint Yıldızı
- İngiliz Casusu Lawrens İstanbul’da
- İstanbul’u Iyi mi Aldık?
- Kaptan Scott’un Sergüzeşti (Tercüme)
- Karakurum’dan Tuna’ya Türk Akını
- Kemancının Kızı
- Kubilay Han’ın Akınları
- Kutuplarda Bir Türk Kızı
- Bilinmeyen Adalarda Gezi (Tercüme)
- Öldüren Hanım
- Pınar Başlangıcında Ölen Kız
- Prensesin Gerdanlığını Kim Çaldı?
- Sakın Beni Okuma!
- Sokak Evlatları
- Sudan Vahşileri Içinde (Tercüme)
- Sümer Kızı
- Tahtları Deviren Çocuk
- Tanrının Oğlu
- Tarihin Evlatları
- Tayyare ile Devrialem Seyahati (Tercüme)
- Telli Haseki
- Temuçin ve Oğulları
- Transatlantik Kundakçısı
- Üç Çiçek Bir Böcek: Evlat Sevgisi mi Galip Aşk mı?
- Yataklı Vagonlar Mabudesi (Tercüme)
- Yılmaz Haydutlar Ardında
- Yirmi Beş Kocalı Hanım
- Gazetelerde Tefrika Olarak Neşredilen Romanları:
- 66 Numaralı Casus
- Abdülhamid Devrinde Saray Entrikaları
- Akdeniz’de Türk Akıncıları
- Aşık Acayip
- Aşk Dilencileri (Tercüme)
- Bar Çiçekleri
- Bayrağımı Iyi mi Kurtardım?
- Ben Kimin Metresiyim?
- Bir Casusun Gizli saklı Defteri
- Çılgınlar Kulübü
- Dalkavuklar Saltanatı
- Dara ve İskender
- Dişi Korsan
- Endülüs’te Kemal Reis
- Tutsak Pazarında Satılık Hanımefendiler
- Filipin Adalarında Casuslar Düellosu (Tercüme)
- Gökyüzünde Aşk Yarışları
- Hırsız Kim?
- 2İstanbul’da Neler Gördüm (Tercüme)
- İngilizlere Parmak Isırtan Casus: Yokohama (Tercüme)
- İslam Tarihinde Türk Kahramanları
- Kaptan Paşa Geliyor
- Kara Yelkenli Kadırga
- Kemal Reis’in İspanya Dönüşü
- Koca Yusuf
- Tuna Yıldızı
- Koca Yusuf ABD’da
- Konuşan Mumyalar
- Korsan Adalarında Murat Reis
- Kubilay Han
- Leyla ile Mecnun
- Mehmetçik Geçiyor
- Mukaddes Yar
- Nazikter Kalfanın Hatıraları (Tercüme)
- Nil Evlatları
- Onu Ben Boğdum
- Orduları Durduran Hanım
- Plaj Bülbülleri
- Düzmece Prenses
- Sanghay Batakhaneleri
- Seba Melikesi Belkıs
- Semiramis
- Singapur Korsanları
- Siyah Laleler
- Doğu Rumeli Bulgaristan’a Iyi mi Geçti?
- Taçları Çiğneyen Hükümdar
- Tahir ile Zühre
- Tanrının Oğlu
- Turakina
- Türkan Hatun
- Yedikule Zindanlarında
- Tefrika Halinde Neşredildiği Halde Bilgilerine Ulaşılamayan Romanları:
- Abdülhamid ve Gözdeleri
- ABD’da Bir Japon Casusu
- Aydın Reis
- Bayezid ve Timurlenk
- Bilge
- Çölde Bir Türk Evladı
- Dişi Kartal
- Entellicens Servisin İçyüzü
- Ferhat ile Şirin
- Firavunun Kızı
- Halifenin Sarayında Bir İspanyol Güzeli
- Hançerli Hanım
- Hep Hanım Yüzünden
- Kaptan Paşanın Gözdeleri
- Karadeniz Korsanları
- Konuşan Kadavra
- Kudüs Kızları
- Murat Reis’in Çocukluk Hatıraları
- Sümer Yıldızı
- Topkapı Sarayında Casus Lukreçya
- Tuna Boylarında Türkler
- Venedik Zindanlarında
- Yolunu Şaşıran Hanım
- Zamora: Bizans Sarayının Rasputini
Hikâye:
- Cennetten Gelen Kitap
- Küçüklere Minik Hikâyeler
- Bir Türk Polisinin ABD’daki Sergüzeştleri
- Şeytan Hadiye’nin İngiltere’de Sergüzeştleri
- İstanbul’un Arsen Lüpen’i Ele Geçmez Kadri’nin Sergüzeştleri
