Ad Soyad: Joseph Stein Nereli: ABD Burcu: Meslekler: Tiyatro Yazarı Ölüm Tarihi: 24 Ekim 2010 1 Okundu
Joseph Stein kimdir, Orijinal adı ‘Fiddler on the Roof’ olan Damdaki Kemancı adlı müzikal tiyatro oyununun yazarıdır.
Joseph Stein, 30 Mayıs 1912 tarihinde New York, ABD‘de Polonya‘dan göç etmiş, Yahudi bir aile olan Charles Stein ve Emma Rosenblum çiftinin oğlu olarak doğmuştur. New York’da Bronx’da büyüdü. 1935 yılında CCNY’den (City College of New York / New York Şehir Üniversitesi) lisans derecesiyle mezun oldu. Daha sonra 1937’de Columbia Üniversitesi‘nden Sosyal İşler bölümünden Yüksek Lisans derecesi aldı.
Joseph Stein, 1939’dan yılından 1945 yılına kadar psikiyatrik bir sosyal hizmet uzmanı olarak çalıştı. Bu sıralarda 1942 yılında oyuncu ve komedyen Zero Mostel ile tanıştıktan sonra Zero Mostel ve birçok oyuncu için skeçler yazmaya başladı. Daha sonra, Woody Allen, Mel Brooks, Carl Reiner ve Neil Simon‘ın dahil olduğu Show Show of Shows’ın yazı takımına katıldı.
1951 -1954 yıllarında komedyen Sid Caesar‘ın “Caesar’s Hour” ile devam eden televizyon skeç komedisinin yazarları arasına katıldı. 1957 yılında “The DuPont Show of the Month” adlı televizyon şovunda yazarlık yaptı.
Joseph Stein, müziklerini Jerry Bock‘un bestelediği, şarkı sözlerini Sheldon Harnick‘in yazdığı, konusu 1905 yılında Çarlık Rusyası’nda geçen ve ilk kez 1964 yılında Broadway‘de sergilenen müzikal sahne eseri olan Damdaki Kemancı adlı oyunu ile meşhur oldu. “Damdaki Kemancı” müzikali 10 dalda aday gösterildiği Tony Ödülleri’nden dokuzunu aldı.
Damdaki Kemancı” müzikali Yahudi asıllı Rus yazar Sholem Aleichem (Şolem Aleyhem)’in “Sütçü Tevye” (diğer adıyla “Tevye ve Kızları”) adlı hikâyesiyle diğer birkaç hikâyesine dayanmaktadır. Bu hikâye ilk kez 1917 yılında yazarın ölümünden sonra sahneye konmuştu. Doğu Avrupa’daki Yahudi aile yaşamını odağına alan eser 1964’te ABD’li oyun yazarı Joseph Stein tarafından bir müzikal olacak şekilde tekrar sahneye uyarlanarak kitaplaştırıldı.
Oyun 1969 yılında Türkiye’de de sahnelendikten sonra popüler hale geldi ve 1970-1972 yılları arasında üç farklı kitap halinde yayımlandı. Bunlardan birincisi Joseph Stein’ın oyun uyarlamasıydı ve çevirisi Ankara Opera ve Balesi’ndeki performans için görev alan Fatuş Sevengil ve Nevit Kodallı tarafından yapılmıştı. Diğer iki kitap Şolem Aleyhem’in hikâyelerinden çevirilerdir.
Damdaki Kemancı müzikali 1964 tarihinde Broadway‘deki ilk sergilenişinden itibaren uzun süre kapalı gişe oynadıktan sonra aynı başarıyı Londra‘daki “West End” tiyatrolarında da sürdürdü ve tam dokuz “Tony Ödülü” aldı. 1971 yılında sinemaya uyarlandı. Norman Jewison‘ın yönettiği film, üç Akademi ve iki Altın Küre ödülü kazandı. Hollywood uyarlamasından bir yıl sonra Türkiye‘de yönetmen Hulki Saner tarafından uyarlandı. ‘Ah bir zengin olsam’ şarkısı ile hatırlanan müzikal filmin başrollerinde, 1969 yılındaki müzikal oyunda da rol almış olan Cüneyt Gökçer (Sütçü Asım) ve Ayten Gökçer (Reyhan) rol aldı.
Evlilikleri :
1.eşi: Sadie Singer (e. ?– ö.1974) Daniel, Josh ve Harry J. Stein (d.25 Kasım 1948) adında 3 oğlu vardır.
2.eşi: oyuncu Elisa Loti (e. 1975–2010)
Joseph Stein, ileri yaşına rağmen öldüğü sırada bile üvey kızı Jenny Lyn Bader ile beraber “Heaven Can Wait” adlı yeni bir müzikal üzerinde çalışıyordu.
Joseph Stein, 24 Ekim 2010 tarihinde New York, ABD‘de 98 yaşında ölmüştür.
Ödülleri :
1965 – En İyi Müzikal için Tony Ödülü – Damdaki Kemancı
1965 – Tony’nin En İyi Müzikal Yazarı Ödülü – Damdaki Kemancı
1965 – New York Drama Eleştirmenleri En İyi Müzikal İçin Çember Ödülü – Damdaki Kemancı
1965 – New York Gazetesi Guild Sayfa One Ödülü – ” Damdaki Kemancı ”
Yazdığı Tiyatro Oyunları :
1986 – Rags (Müzikal)
1968 – Zorba (Müzikal)
1967 – Enter Laughing (Müzikal)
1964 – Damdaki Kemancı (Müzikal)
1963 – Enter Laughing
1959 – Take Me Along (Robert Russell ile birlikte)
1955 – Plain and Fancy (Müzikal) (Will Glickman ile)
1948 – Lend an Ear (Müzikal) (Will Glickman ile).
