Sinema Dergileri – Türk Dili ve Edebiyatı

Beyazperde dergileri, beyazperde haber, yorum ve tartışmalarına yer veren dergiler.

Beyazperde Dergileri

Bu dergilerin bazılarındaki tartışmalar beyaz perdenin gelişim çizgisini etkilemiştir. Bütünüyle beyaz perdeye ayrılmış mecmua çıkarma çabaları 1900’lerde başlamış, mesela beyazperde meraklısı bir Rus genci 1907’de, yalnızca bir sayı çıkan bir mecmua yayımlamıştı. Bunu başka girişimler izlemiş ve 1913’te Rus Çarlığı’ndaki beyazperde mecmua ve gazetelerinin sayısı 13’ü bulmuştu. Beyaz perdenin bir sanat dalı olarak kabul edilmesiyle, bilhassa 1920’lerden başlayarak çeşitli ülkelerde birçok beyazperde dergisi yayımlandı.

Beyazperde meraklılarının ve öğrencilerinin filmleri algılayış ve yorumlayışını biçimlendiren kuramsal ağırlıklı dergilerin başlangıcında ABD’de Film Quarterly, Wide Angle, Quarterly Review of Film Studies gelir. American Film ve Film Comment güncel ağırlıklı dergilerdir. ABD’de 1905’ten beri piyasaya çıkan Variety ise internasyonal beyazperde sektöründen haberlere geniş şekilde yer veren haftalık bir gazetedir. İngiltere’de, bir takım güncel haber ve röportaj dergisinin yanında Screen ve Sight and Sound İngiliz beyazperde çevresini etkileyen dergiler olmuştur. İtalya’da Bianco e Nero aynı işlevi yerine getirmiştir.

Beyaz perdeye en parlak kuramsal katkılarda bulunan ve beyaz perdenin bununla birlikte kuramsal düzeyde de ele alınması ihtiyaç duyulan bir sanat dalı olduğu düşüncesini yerleştiren mecmua, 1951’de Fransa’da yayımlanmaya süregelen ve günümüzde de yayımını sürdüren Cahiers du Cinema‘dır. Dergide yer edinen yazı ve tartışmalar Yeni Dalga akımının doğuşuna temel hazırlamıştır. Fransa’da ek olarak Positif, Cinematographe, L’A vantScene benzer biçimde kuramsal, Premiere ve La Revue du Cinema benzer biçimde popüler dergiler yayımlanmaktadır. Polonya, Hindistan ve İsveç’te de internasyonal alanda ilgi gören beyazperde dergileri çıkarılmıştır.

Türkiye’de Temaşa (191819) dergisi beyazperde yazılarına da yer veriyordu. 1938’de, popüler nitelikli Yıldız dergisi yayıma başladı. Mecmua kısa ömürlü oldu; 1940 ve 1963’te tekrardan yayıma girdiyse de varlığını sürdüremedi. 1950’lerin sonlarında beyaz perdeye ilişkin daha ciddi birkaç mecmua girişimi oldu, fakat bu dergiler kısa sürede ortadan çekildi. 1961’de çıkan Artist ve ertesi yıl yayımlanmaya süregelen Ses, Türkiye’nin en uzun ömürlü ve etkili popüler beyazperde dergileri oldu. 1966’da Türk Sinematek Derneği’nin çıkardığı Yeni Beyazperde Türkiye’de kuramsal dergilerin öncülüğünü yapmış oldu. Robert Kolej Beyazperde Kulübü’nün 1966’da yayımladığı Görüntü, Türk Film Arşivi’nin 1967’de çıkarmaya başlayıp bir yıl sürdürdüğü Özgür Beyazperde, köktencilik bir çizgi izleyen Genç Beyazperde ve 1970’te birkaç sayı çıkan Bilimsel niteliği olan Beyazperde devrin dikkate kıymet dergileriydi.

1973’te yayımlanmaya süregelen Yedinci Sanat iki yıl süresince 24 sayı çıkarak en istikrarlı dergilerden biri oldu. 1974 başlangıcında kuramsal ağırlıklı yazılarla çıkan Uygar Beyazperde 8 sayı, aynı yıl yayımına başlanan Gerçek Beyazperde ise aralıklarla iki yıl varlığını sürdürebildi.

1980’lerde haber, röportaj, eleştiri ve incelemelere yer veren Videosinema Mayıs 1984-Eylül 1985 içinde, Gelişim Beyazperde ise Ekim 1984-Haziran 1985 içinde tertipli olarak yayımlandı. Aralık 1985’te gösterim yaşamına giren ve Beyazperde aralıklarla yayımlandı. Kasım 1989’da çıkmaya süregelen Beyazperde ise Eylül 1990’da dokuzuncu sayısında kapanmış oldu. İlk sayısı Eylül 1989’da çıkan parasız haftalık Beyazperde Gazetesi, her hafta gösterime giren filmlerle ilgili tanıtma yazılarına yer vererek yaşamını Nisan 1993’e değin sürdürdü. Bundan sonrasında Antrakt dergisinin haftalık eki haline geldi ve Antrakt Beyazperde adını aldı. Ekim 1991’de yayımlarına süregelen aylık Antrakt ise bir ayın filmlerini tanıtan, oyuncu ve yönetmenleriyle ilgili bilgiler içeren yazılara yer verdi. Mecmua Kasım 1997’de kapanmış oldu. 1994’te Negatif ve Beyazperde adlı iki mecmua gösterim yaşamına katıldı. Negatif dört yıl sonrasında kapanırken Beyazperde 2001’de yayımını sürdürüyordu. 1990’da gösterim yaşamına giren 25. Kare ise düzensiz aralıklarla üç ayda bir yayımlanıyordu.

Edebiyat ve Beyazperde

(Toplam: 1, Bugün: 1 )

Site Footer