İnme, kan akımının bozulması sonucu beyin hücrelerinin hasarıyla ortaya çıkar. inmelerin %80’i boyun ya da beyindeki bir atardamarın tıkanması sonucu (iskemik), geri kalan kısmı bir damarın çatlaması ve beyin içine kanama olması nedeniyle (hemorajik) meydana gelir. Amerika’da her yıl 700.000 kişi inme geçirmektedir. Bu hastaların 2/3’ü sağ kalmakta ve rehabilitasyona ihtiyaç duymaktadır.
İnmeli hastalarda vücudun bir yarısında meydana gelen kuvvet kaybı hemipleji olarak tanımlanır. Beyinde etkilenen alanın yeri ve büyüklüğüne göre hemiplejinin şiddeti ve klinik özellikleri değişkenlik gösterir. Bazı hastalarda çok hafif seyrederken bazılarında oturma dengesini bozacak kadar ağır tutulum olabilir.
Hemiplejiye hangi semptomlar eşlik edebilir?
Afazi: Konuşulanı anlamada, konuşmada ya da yazmada güçlük anlamına gelir. nmeli hastaların en az dörtte birinde görülür.
Mental durum bozuklukları: Mental durum, hastanın çevresindeki kişileri tanıması, içinde bulunduğu yer ve zamanın farkında olması; dikkat, hafıza gibi fonksiyonları içerir. nmeli hastalarda bu fonksiyonlarda farklı düzeylerde bozukluk görülebilir.
Yutma güçlüğü: Katı ve sıvı gıdaları alırken zorlanmak, gıdaların nefes borusuna kaçması
Görme bozuklukları
Denge bozuklukları: Otururken, ayakta dururken veya yürürken dengenin sağlanmaması
Duyu bozuklukları: Felçli tarafta dokunma duyusu gibi bazı duyularda azalma veya kayıp
Mesane ve barsak fonksiyonlarında bozukluk
Hemiplejide karşılaşılabilecek komplikasyonlar nelerdir?
Genel komplikasyonlar:
Uzun süreli yatak istirahatine bağlı kondisyonsuzluk
Bası yarası
Pnömoni
Enfeksiyon
Damarsal problemler (derin ven trombozu)
Osteoporoz (kemik erimesi)
Hemiplejiye bağlı komplikasyonlar:
Ağrı
Omuzda ağrı ve hareket kısıtlılığı
Eklemlerde sertlik (kontraktür)
Kaslarda istenmeyen düzeyde kasılmalar (spastisite)
Epilepsi (sara hastalığı)
Düşme riskinde artış
Depresyon
Hemiplejide iyileşme nasıl olmaktadır?
Beyindeki ödemin çözülmesi; kanama veya tıkanmaya bağlı hasarın düzelmeye başlaması ile ilk haftalarda hastalarda hızlı bir düzelme görülebilir. Daha sonra farklı mekanizmalar devreye girer ve iyileşme aylara yayılarak devam eder.
iyileşme sürecinde hemiplejik taraftaki kuvvet kaybı düzelmeye başlar; vücut fonksiyonları kısmen ya da tamamen geri kazanılır. Yapılan klinik ve deneysel çalışmalar, bu dönemde hastanın aktif olarak rehabilitasyon programına alınmasının iyileşmeyi arttırdığını göstermektedir.
Hemiplejik hastalar, kaybedilen fonksiyonların geri kazanılması ve komplikasyonların önlenmesi için mümkün olan en erken zamanda bir Fiziyatrist (Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı) tarafından değerlendirilmeli ve rehabilitasyon programına alınmalıdır.
