Hat, çizgi anlamına gelir. Çizgilerin büyük bir incelikle ve titizlikle işlenmesiyle yazılan yazıya “hat sanatı“, bu sanatı uygulayana da hattat ya da hat ustası denir.
Hat sanatı, güzel yazı sanatı olarak tanımlanmakla birlikte bu sanatta, sanatçının yazıya ruh katması, harfleri sanatıyla yorumlaması işin aslolan mühim yanını oluşturur. Hattatın kaleminden çıkan yazı silinemez, düzeltilemez. Hat sanatı hata kabul etmez, büyük bir sabır ve kabiliyet gerektirir. Hat sanatı, Osmanlıda Hüsn-i Hat olarak anılır, hat sanatının bir başka adı da kaligrafidir.
Kaligrafi güzel yazı sanatı olsa da günümüzdeki amacı süslemedir, matbaanın icadından sonrasında bu yazılar dekoratif amaçlı kullanılmaya başlanmıştır. Kaligrafinin İslam kaligrafisi, Çin kaligrafisi, Batı kaligrafisi şeklinde türleri bulunur. Bizim kültürümüzde İslam kaligrafisi doğrusu İslami hat sanatı uygulanmaktadır.
Hat sanatı eserleri, günümüzde çoğu zaman evlerde dekor amaçlı tablolarda kullanılsa da bilhassa Osmanlı Periyodu’nden kalan kervansaray, cami, hamam ve minare şeklinde mimari eserlerde karşımıza çıkar. Bir mimari eserin hat sanatıyla süslenmiş olması bu yapının mühim bir yapıt bulunduğunu gösterir.
Hat sanatında değişik yazı çeşitleri vardır ve bunların içinde yaygınlık kazanmış ilk yazı biçimi “Kufi” olmuştur. Yazıların anası olarak adlandırılan “Sülüs“, yalnız 16. yüzyıla dek kullanılan “Muhakkak” “Nesih”, adını Reyhan çiçeğinden alan “Reyhani“, ve “Rika” hat sanatında kullanılan öteki yazı türleri içinde yer alır. Hat sanatının en etkisinde bırakan örneklerini İstanbul Kaligrafi Müzesinde görebilirsiniz.
